Puszczanie fajerwerków jest kojarzone przede wszystkim z nocą sylwestrową czy też świętowaniem hucznych wydarzeń. Jednakże coraz więcej mówi się o zagrożeniach związanych z ich używaniem. Konsekwencje, które niosą za sobą, dotykają zarówno ludzi jak i zwierząt w większym stopniu niż nam by się mogło wydawać. Sprawdź, co należy wiedzieć przed zakupieniem tych materiałów pirotechnicznych!
Według ustaleń naukowców z Akademii Nauk Republiki Czeskiej materiały pirotechniczne emitują spore ilości chemikaliów. Wyniki badań wykazały, że podczas używania fajerwerków każdego roku do atmosfery trafia ok. 12,5 tony magnezu, 0,8 tony tytanu i 1,2 tony rubidu.
Czeski badacz, Petr Klusoň z Instytutu Procesów Chemicznych podanej wyżej Akademii, podaje, że w czasie 45-minutowego pokazu sztucznych ogni przy niekorzystnych warunkach atmosferycznych, stężenie baru w powietrzu może wzrosnąć nawet 580 razy. Jak się okazuje podczas używania fajerwerków, my jako ludzie, jesteśmy narażeni na wysoki poziom związków rakotwórczych. Wysokie stężenie tych zagrażających nam substancji utrzymuje się w powietrzu nawet kilka dni po pokazie sztucznych ogni.
Co warto wiedzieć przed zakupem?
Policja podaje kilka ważnych zasad, które należy znać podczas korzystania z materiałów pirotechnicznych:
- Kupujmy petardy i sztuczne ognie w sprawdzonych sklepach, omijajmy uliczne stragany i bazary. Należy poinformować policję o sprzedawcach, którzy sprzedają petardy dzieciom. Uchroni to najmłodszych, którzy często padają ofiarami fajerwerków.
- Dopuszczone do sprzedaży produkty powinny posiadać instrukcję w języku polskim, która określa zasady bezpiecznego użytkowania, numer katalogowy produktu, nazwę producenta, znak dopuszczenia produktu do sprzedaży oraz oznaczenie WPW zawierające nazwę wyrobu, numer normy i symbol klasy. Powinna być także widoczna data ważności produktu.
- Do amatorskich pokazów używajmy tylko fajerwerków oznaczonych jako klasa I i II, ponieważ klasa III jest przeznaczona wyłącznie do profesjonalnych pokazów pirotechnicznych!
- Korzystając z petard i sztucznych ogni pamiętajmy o zachowaniu szczególnej ostrożności. Przede wszystkim przeczytajmy instrukcję obsługi. Nie używajmy fajerwerków w miejscach, w których mogą one spowodować pożar.
- Sztucznych ogni nie wolno odpalać z ręki, na balkonie, z okna czy z dachu. Najlepiej wybrać w tym celu gładką, równą powierzchnię (np. beton czy asfalt), aby się nie przewróciły.
- Nie wolno rozbierać fajerwerków, podchodzić do niewybuchów i ponownie próbować je odpalać, kierować nieodpalonych fajerwerków w stronę inną niż do góry, stawiać fajerwerków odwrotnie niż jest to wskazane na etykiecie, wrzucać do ogniska.
- Powinniśmy utrzymać bezpieczną odległość od odpalanego fajerwerku około 10-15 m.
Fajerwerki a zwierzęta
Głośne wystrzały mogą wywołać panikę u zwierząt takich jak psy i koty. Nasze pupile próbując uciec mogą zrobić sobie krzywdę lub zaginąć. Są one również narażone na uszkodzenia słuchu. Jednakże te kontrowersje związane z fajerwerkami nie dotyczą jedynie zwierząt domowych. Hałas i wytworzone kolorowe światła zakłócają również spokój dzikich zwierząt, takich jak sarny, dziki i nie tylko.
Zakaz używania materiałów pirotechnicznych
Przepisy kodeksu wykroczeń oraz przepisy prawa miejscowego wprowadziły ograniczenia związane z używaniem fajerwerków:
- W miejscach publicznych można je odpalać tylko 31 grudnia i 1 stycznia. Przedwczesne próby lub odpalanie pozostałości po zabawie sylwestrowej są nielegalne.
- Ograniczenia mogą dotyczyć także określonych stref przestrzeni powietrznej.
- Karalne jest posiadanie materiałów pirotechnicznych podczas zgromadzeń i wnoszenie ich na imprezy masowe.
- Karalna jest sprzedaż fajerwerków lub petard osobom niepełnoletnim.
Fajerwerki a wypadki
Coraz częściej notowany jest brak ostrożności w obchodzeniu się z materiałami pirotechnicznymi, które zawierają niebezpieczne materiały wybuchowe. Według statystyk straży pożarnej ich ofiarami w 80 proc. są mężczyźni w wieku 19–50 lat. Najczęstsze przypadki to urazy kończyn górnych i poparzenia oczu. Jednak zdarzają się także poparzenia chemiczne dróg oddechowych, uszkodzenia słuchu, amputacje: palców, dłoni, niekiedy całych kończyn górnych, rozległe oparzenia skóry na twarzy, kończynach i klatce piersiowej.
Autor: Martyna Juruś
Fot. Canva