Coraz mniejsze znaczenie upraw warzyw i owoców w produkcji rolnej w Polsce

Produkcja owoców i warzyw miała zawsze duże znaczenie w polskim rolnictwie. Według danych GUS ich produkcja w całej przestrzeni rolnej w Polsce w ciągu trzech lat wynosiła ok. 16% i była niższa niż w poprzednich latach. Udział danych produktów w gospodarce rolnej zależny jest od warunków pogodowych oraz relatywnych różnic między cenami poszczególnych surowców.

Produkcja owoców

Co prawda na przestrzeni kilku lat widać spadek znaczenia owoców i warzyw w produkcji rolnej, jednak nie jest on bardzo znaczący. Liderem wśród owoców wciąż są jabłka, które odpowiadają za ok. 89% całkowitej produkcji owoców drzewnych w naszym kraju. Kolejno są wiśnie (3,8%), śliwki (2,8%), gruszki (1,7%) i czereśnie (1,5%). Udział pozostałych owoców pochodzących z drzew, jak morele czy brzoskwinie jest marginalny.

Miejsca lidera nikt jabłkom nie zabierze, jednak ciekawe jest to, że w ciągu trzech lat odnotowano duży wzrost produkcyjny czereśni i śliwek. Taka sytuacja wynika głównie z dwóch rzeczy:

• Wzrostu powierzchni sadów
• Wyższego plonowania

Sady czereśni i śliwek są wyjątkiem, gdyż statystycznie całkowite powierzchnie sadów w naszym kraju się zmniejszają. Takie spadki są kompensowane wzrostem wydajności, co zwiększa i tak produkcję

Znaczenie Polski w unijnej produkcji owoców z drzew

Przez ostatnie kilka lat Polska zwiększyła swój udział w unijnej produkcji wiśni i jabłek. Dzięki czemu nasz kraj stał się największym producentem tych owoców na terenie całej Unii Europejskiej. Z kolei  czereśnie i śliwki, też odnotowały znaczący wzrost. Zajmujemy czwarte miejsce w produkcji tych ostatnich owoców.

Produkcja owoców z krzewów i plantacji jagodowych

Produkcja owoców z krzewów czy plantacji jagodowych jest bardziej zdywersyfikowana niż w produkcji owoców z drzew. W naszym kraju najwięcej z takich owoców produkujemy truskawki (28%), porzeczki (25,6%) – średni udział przez ostanie trzy lata. Na przestrzeni lat owoce te straciły na znaczeniu na rzecz malin (19,2%), borówek (10%) oraz: aronii, orzechów laskowych, jeżyn itd.

„Coraz bardziej zauważamy spadek powierzchni upraw w przypadku najważniejszych kategorii owoców przy jednoczesnym dużym wzroście powierzchni upraw pozostałych owoców”. Stało się to z przyczyn zróżnicowania działalności produkcji owoców z krzewów i plantacji jagodowych i wzroście znaczenia odmian, które do niedawna nie były w naszym kraju zbyt popularne. Stały się teraz takie znane przez m.in. zmiany klimatyczne. W Polsce zauważa się też wzrost produkcji owoców z drzew, dzięki zwiększeniu wydajności upraw, przy jednoczesnym zmniejszeniu powierzchni upraw. Daje to znaczącą rekompensatę produkcyjną.

Produkcja porzeczek i malin

Od lat Polska cieszy się z pozycji lidera w produkcji porzeczek i malin. Rośnie też pozycja naszego kraju odnośnie, produkcji borówek. W przyszłości możemy wyprzedzić nawet samą Hiszpanię pod względem ilości jej zbiorów. Natomiast od lat w produkcji truskawek Polska na terenie Unii Europejskiej zajmuje drugie miejsce.

Spadek produkcji warzyw gruntowych

Niestety, jeśli chodzi o warzywa, nie jest tak kolorowo, jak w przypadku owoców. Spadek upraw warzyw gruntowych związany jest ze zmniejszeniem powierzchni upraw, a także zmniejszeniem plonów zebranych z hektara. W dużym stopniu problem ten może wynikać z coraz bardziej dotkliwych susz nawiedzających nasz kraj.

Produkcja warzyw

W produkcji warzyw gruntowych największe znaczenie w naszym kraju ma kapusta (16,7%) średni udział za ostatnie trzy lata. Drugie miejsce zajmuje cebula (16,1%), trzecia jest marchew (15,6%). Coraz większego znaczenia w produkcji mają kategorie: „dynie, kabaczki i cukinie”. Odpowiadają one za (9,9%) całkowitej produkcji warzyw gruntowych.

W tym roku znacząco wzrosła produkcja kukurydzy cukrowej. Przez lata stała na marginalnej pozycji. Teraz zajmuje ok. 4% całej produkcji warzyw gruntowych w naszym kraju.

Malejąca produkcja warzyw gruntowych jest z kolei kompensowana przez rosnącą produkcję warzyw pod osłoną.

Malejące znaczenie produkcji warzyw i owoców

Warzywa i owoce w całkowitej produkcji rolnej odnotowały znaczący spadek. Malejąca ilość wyprodukowanych warzyw związana jest głównie z fizycznym spadkiem ich produkcji. Z kolei produkcja owoców wciąż rośnie, jednak znacznie wolniej niż wartość innych produktów rolnych w Polsce.

Powodem zmniejszenia ilości plonów w naszym kraju jest przede wszystkim susza. Jednak nie tylko o nią chodzi. Coraz częściej dochodzi do dziwnych anomalii pogodowych, które dosłownie niszczą całe uprawy. Problemem są też liczne choroby czy grzyby, które atakują rośliny. Też nie bez znaczenia są coraz to większe koszty oraz niedobór pracowników, w niektórych działach produkcji rolnej.

Sektor produkcji owoców i warzyw jest bardzo wymagający, gdyż wymaga dużego nakładu pracy. Coraz większą konkurencją dla produkcji owoców i warzyw w Polsce mogą być, takie kraje jak: Turcja, Ukraina, Serbia, czy Maroko. W konsekwencji wiele wskazuje, że na przestrzeni lat nasz kraj będzie odnotowywać coraz większy spadek produkcji owoców i warzyw.

Autor: Patrycja Żero