Plebiscyt na Młodzieżowe Słowo Roku 2023 został rozstrzygnięty. Największą liczbę głosów zebrał wyraz rel. Tuż za nim znalazły się sigma oraz oporowo. Z kolei jury postanowiło wyróżnić wyrażenie oddaje.
Rel Młodzieżowym Słowem Roku 2023! Słowo to, oznaczające po prostu zgodę, wywodzi się z angielskiego relatable, co oznacza \\\”możliwy do powiązania z tematem\\\”. Ma ono potwierdzić to, co mówił przedmówca. Warto zaznaczyć, że młodzież używa tego wyrażenia od kilku lat. Ten krótki neologizm doczekał się nawet przekształcenia w rzeczownik relówa czy czasownik relować (wraz z odmianami przez osoby). Rel jest bardzo pozytywnym synonimem potakiwania, który łączy dany światopogląd i potwierdza prawdziwość danego stanu rzeczy.
Jakie jeszcze słowa wyróżniono?
Drugie miejsce w plebiscycie zajęło słowo sigma. Jak tłumaczy językoznawczyni, prof. Anna Wileczek: “wyraz wywodzi się z manosfery, gdzie pierwotnie był składnikiem wyrażenia sigma man – mężczyzna sigma. Przekroczył jednak ten zamknięty obszar i wszedł do języka potocznego z adresem młodzieżowym. Ciekawa jest tu zresztą korelacja formy i znaczenia. Tę oddaloną, bo dopiero osiemnastą literę alfabetu greckiego, wybrano do nazwania osoby silnej (mężczyzny lub kobiety), nieszukającej jednak poklasku, sytuującej się z dala od blichtru władzy, za to mającej realny (czyt.: autentyczny) wpływ na rzeczywistość. Sigma wzbudza szacunek innych, osiąga sukcesy, jest nonkorformistą i trzyma się wartości, które uważa za prawdziwe\\\”.
Na podium znalazło się również oporowo – synonim wyrażeń: \\\”w opór\\\”, \\\”do oporu\\\”. Oznacza to nic innego, jak mocno, intensywnie [pracować], robić coś do końca. Wyjątkowe wyróżnienie, oprócz trzech słów, które zebrały największą liczbę głosów, jury przewidziało dla najciekawszego słowa wraz z definicją. Ten zaszczyt należy do oddaje, które w młodzieżowym slangu zyskało nowe, niedosłowne znaczenie: to coś, co się podoba lub sytuacja przynosząca dobry efekt.
\\\”Tak więc oddawać mogą nowe spodnie, bluza, ale też kebab czy utwór muzyczny. Warto zwrócić uwagę, że wyraz ten funkcjonuje nie tylko w trzeciej osobie liczby pojedynczej, ale też w realizacjach bezpodmiotowych, podobnie do form takich, jak siadło, weszło, które odnoszą się do zaznaczania pozytywności i pomyślnego biegu zdarzeń\\\” – wyjaśnia prof. Wileczek.
Plebiscyt na Młodzieżowe Słowo Roku
Młodzieżowe Słowo Roku to coroczny plebiscyt, którego organizatorem jest Wydawnictwo Naukowe PWN, pod patronatem naukowym Uniwersytetu Warszawskiego. Ma na celu rozpowszechnienie języka polskiego i wyłonienie najciekawszego słowa, wyrażenia bądź określenia, najczęściej używanego przez młodzież. Konkurs od 2016 roku cieszy się niegasnącą popularnością wśród młodych, ale też i nieco starszych osób. Ubiegłorocznym zwycięzcą została essa, jeszcze wcześniej triumfował śpiulkolot.
Warto pamiętać, że nasz język nie jest niczym trwałym i nieustannie się zmienia. Niektóre słowa odchodzą w zapomnienie, stając się archaizmami, powstają też nowe wyrazy i sformułowania, a jeszcze inne ewoluują, nadając nowe znaczenie popularnym już określeniom. Plebiscyt PWN jest świetną okazją do zabawy językiem polskim i obserwacji zmian w nim zachodzących.
Autor: Marek Giec
Fot. https://www.facebook.com/photo.php?fbid=811000787703795&set=a.457215159749028&type=3&ref=embed_post