Sławatycka tradycja. Brodacze żegnają kończący się rok 

Wczoraj (29.12.2023) zgodnie z tradycją brodacze wyszli na ulicę w Sławatyczach. Zaczepiając przechodniów, witali nadchodzący rok i żegnali mijający.

Wyjątkowa tradycja

Lokalna tradycja nakazuje, żeby w dwa ostatnie dni roku również pojawili się na ulicach wsi. Kultywuje się go od dawna i przekazywany następnym pokoleniom. Młodzi mężczyźni, mieszkańcy wsi, przebierają się za brodaczy i paradują po niej. W trakcie takich obchodów łapią przechodniów i straszą ich, składając im życzenia z okazji nadchodzącego roku. Podrzucają też panny na drewnianych kijach. Są to tzw. hocki i według wierzeń przynoszą szczęście. Jest to wspaniały, lokalny zwyczaj, porównywany do karnawału w Rio przez osoby, które na własne oczy mogły ją obejrzeć.

Pomysłowe przebrania

Charakterystycznym elementem ich stroju są długie, lniane brody. Noszą też wysokie, bogato zdobione kapelusze, maski, kożuchy odwrócone na drugą stronę i kije. Choć wyglądają podobnie, każdy strój jest wyjątkowy. Przygotowania przebrania zajmują brodaczom wiele tygodni. Wszystko po to, by ostateczny efekt budził zachwyt i podziw.

– Przebieramy się za brodaczy od wielu lat – mówią mieszkańcy w rozmowie z radiem Lublin – To nasza piękna tradycja. Jest tylko w Sławatyczach. Nie wiem, skąd to się wzięło. Pytałem kiedyś śp. dziadka, ale też nie wiedział. Chodzimy, bo po prostu trzeba pielęgnować tę tradycję, żeby cały czas się trzymała. Jeśli chodzi o strój, kapelusz wymaga co najmniej 2 miesięcy roboty. Jest wysoki, robiony z bibuły. To tradycja, że jak podniesie się pannę na tzw. hocki to przynosi szczęście na nowy rok.

Symbolika stroju

Wszystkie elementy stroju mają swoje znaczenie. Kapelusz to symbol życia. Kwiaty, które są istotnym elementem całości wskazują na nowe życie i nowy początek. Maska ma za zadanie odstraszać od nas wszystko, co złe i szkodzi. Broda oznacza starość i doświadczenie, natomiast kożuch odwrócony na lewą stronę symbolizuje witalność.

Co roku organizowane są też wybory Brodacza Roku. Jego uczestnicy biorą w nich udział anonimowo. Nikt nie zna ich personaliów. Aby odróżnić ich od siebie, każdy ma przydzielony numer. Na ich podstawie można wskazać zwycięzcę. Komisja konkursowa ocenia maskę, kapelusz, okrycie i sposób prezentacji.

Z uwagi na swoją wyjątkowość, sławatycka tradycja została wpisana na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO w 2021 r.

Autorka: Sylwia Zaroślińska

Fot. https://podlaski.info/2021/12/29/slawatycze-tradycji-stalo-sie-zadosc-brodacze-pozegnali-stary-rok/