Potrzeba bezpieczeństwa jest naczelna w życiu ludzkim. Owa potrzeba, jak przedstawiają ją autorzy artykułu (Piotr Domżał, Anetta Supeł, Przemysław Przybylski) pt. „Współczesne struktury bezpieczeństwa – międzynarodowa współpraca czy samodzielnie istnienie?” towarzyszy człowiekowi, odkąd jest na Ziemi. Dzieje się tak dlatego, bo ludzie od zawsze mierzą się z licznymi zagrożeniami dla swojej egzystencji, jakim musieli się przeciwstawić. Od skuteczności owych reakcji zależy szczęście jednostki, ale też wymiar jeszcze bardziej naczelny – istnienie społeczności w ramach narodów i państw. W niniejszym szkicu koncentruję się na referowaniu wybranych innych myśli przywołanego powyżej tekstu, który ukazał się w międzynarodowej serii wydawniczej – studium społeczne „Społeczeństwo – Kultura – Wartości” w 2023 roku (nr 23).
Nie sposób referować całego przekazu bogatej zwartości pracy wspomnianych naukowców. Wprowadzają oni liczne syntezy i pogłębione analizy na poziomie ujęć terminologiczno-klasyfikacyjnych problemu bezpieczeństwa, proponując szeroką refleksję badawczą. Akcentują fundamentalne zagadnienia – opisują cele strategii bezpieczeństwa. Owa strategia daje szanse przygotowania państwa na zagrożenia, stwarzając mu perspektywę przetrwania. Wiąże się to z możliwością, co kluczowe przetrwania w ogóle całego narodu, suwerennością kraju, wolnością polityczną, integralnością terytorialną, warunkami istnienia instytucji państwowych, podstawą dla rozwoju społeczno-gospodarczego. W tym miejscu nie sposób nie odnieść się do tego, jaki wydźwięk ma ten artykuł wobec współczesnych problemów Europy i świata. Wkraczamy bowiem w epokę dużych konfliktów, nieco odchodząc od czasu większej stabilizacji, czasów pokoju. Obok samej Polski sytuacja jest na tyle niepokojąca, że domaga się precyzyjnej strategii, aktualizowanej w sposób regularny wobec zagrożenia ze Wschodu. Traktujemy tu nie tylko o bezpieczeństwie państwowym, bo systemy bezpieczeństwa poszczególnych państw dziś jak widzimy szczególnie jawią się nam jako całość, która buduje bezpieczeństwo międzynarodowe. Nasze wspólne strategie, danych krajów tworzą realne sojusze i wspólną, skuteczną odpowiedź na pojawiąjące się ryzyka.
Sami autorzy widzą obecnie bardzo złożony problem bezpieczeństwa, diagnozując go choćby następująco: „Składniki współczesnego bezpieczeństwa to, obok aspektów politycznych, także czynniki gospodarcze i technologiczne, zasoby naturalne oraz zagadnienia między innymi z zakresu ekologii, demografii, spraw społecznych i humanitarnych. Koncepcje bezpieczeństwa należy poszerzyć także o zagadnienia związane z zachowaniem narodowej tożsamości oraz zapewnieniem właściwego udziału jednostki i społeczeństwa w rozwoju cywilizacyjnym rzeczywistości. Ważnym jest także ludzki wymiar bezpieczeństwa, czyli poszanowanie podstawowych praw jednostki oraz jej swobód”. Co więcej, badacze ustalili odpowiedź koncepcyjną na współczesne, tak różnorodne i skomplikowane wyzwania bezpieczeństwa: „Bezpieczeństwo państwa tworzone jest przez cały naród chroniący swych wartości oraz interesów narodowych, broniących ich także przed zagrożeniami militarnymi i niemilitarnymi. W ten sposób tworzy sprzyjające warunki do realizacji własnych interesów w środowisku międzynarodowym. Koncepcja tworzenia systemu bezpieczeństwa międzynarodowego i państwowego w oparciu o cywilny i militarny aspekt pozwala łączyć ich elementy w celu osiągnięcia maksymalnej efektywności i współdziałania”. Owe współdziałanie jest pierwszą potrzebą na rzecz gwarancji bezpieczeństwa poszczególnych państw i świata.
Bardziej chcę wyrazić tu to, jak dziś patrzymy na bezpieczeństwo i w jakiej mierze to determinuje fakt, na ile możemy czuć się autentycznie bezpieczni. Głębokie rozumienie bezpieczeństwa daje perspektywę tworzenia efektywnych strategii zapobiegania katastrofom, które mogą rujnować narody i pozbawiać szans ich obywateli na nie tylko godne, ale w ogóle życie.
Zapraszamy do lektury artykułu, TUTAJ znajduje się numer 23 studium społecznego „Społeczeństwo – Kultura – Wartości”:
Autor: Katarzyna Lisowska
Fot. Canva
