Zdrowie psychiczne mężczyzn. Czym jest toksyczna męskość?

Mężczyźni w Polsce znacznie częściej odbierają sobie życie niż kobiety. Według danych z 2021 r. aż 85% samobójstw w naszym kraju popełnili przedstawiciele (mogłoby się wydawać) silniejszej płci. Zdaniem psychiatrów, słabe zdrowie psychiczne mężczyzn jest wynikiem obciążenia kulturowo-społecznego. Wychowanie oraz ocena środowiska sprawiają, że panowie często odbierają sobie prawo do okazywania słabości. Dlaczego tak się dzieje i jak temu zaradzić?

Mężczyźni znacznie częściej borykają się z uzależnieniem od alkoholu, bezdomnością czy samotnością. Statystyki wskazują, że na jedną kobietę, która targnęła się na swoje życie, średnio przypada aż pięciu mężczyzn. Pokazuje nam to zatrważającą skalę problemu. Efektywne, długoterminowe przeciwdziałanie tym zjawiskom wymaga skupienia na ograniczeniu ich źródeł.

Szokujące dane statystyczne

W obszarze literatury naukowej zwraca się uwagę na istotne niedoszacowanie problematyki, takiej jak zdrowie psychiczne mężczyzn, zwłaszcza w kontekście depresji. To zjawisko stanowi przeszkodę w pełnej analizie źródeł tego rodzaju problemów, ponieważ badania często obejmują osoby już poddane leczeniu. Trudności te mogą wynikać z kulturowego oporu przed ujawnianiem słabości, co utrudnia jednoznaczne określenie przyczyn tego zaniedbania.

Różnice między danymi dotyczącymi samobójstw popełnianych przez kobiety, a mężczyzn są gigantyczne. Od początku badania tego problemu, liczba pań popełniających samobójstwo jedynie 3 razy przekroczyła tysiąc. Dla porównania, w przypadku panów, rzadko spada ona poniżej trzech tysięcy.

Badania naukowe pokazują, że grupa najbardziej narażona na samobójstwo obejmuje mężczyzn wieku od 45 do 54 lat. Jest to zgodne z koncepcją \\\”stabilizacji i odczuwania oznak upływającego czasu\\\”. Okres zwiększonego ryzyka obejmują stagnację oraz niezadowolenie z życia w sferze rodzinnej, zawodowej i finansowej, w tym częste obciążenia kredytowe.

Mimo że statystyki te ujawniają istotne aspekty problemu samobójstw wśród mężczyzn, literatura naukowa wskazuje na ryzyko niedoszacowania tego zjawiska. Jego przyczyną może być ukrywanie prawdziwej przyczyny śmierci przez bliskich zmarłego. Ludzie ci, doświadczając wstydu i lęku związanego ze społecznym napiętnowaniem samobójstwa, mogą dążyć do zaklasyfikowania zgonu jako wypadek.

Toksyczna męskość, czyli szkodliwe przekonania społeczne

Według badaczy i psychiatrów, zdrowie psychiczne mężczyzn może być osłabione przez tak zwaną toksyczną męskość. Są to szkodliwe przekonania dotyczące właściwego zachowania dla chłopców i mężczyzn, narzucane przez kulturę jako \\\”tradycyjną\\\” męskość. We współczesnym świecie nagradza się przestrzeganie tych norm, podczas gdy próby przyjęcia zdrowego modelu męskości często spotykają się z brakiem zrozumienia i wykluczeniem społecznym. Mimo pewnych zmian, toksyczna męskość nadal stanowi niezdrowy fundament wielu kultur na świecie.

Od chłopców już od najmłodszych lat wymaga się okazywania swojej siły fizycznej, dominacji, samodzielności czy braku okazywania negatywnych emocji. Efektem tego jest słabe zdrowie psychiczne dorosłych mężczyzn. Mimo pozornego przywileju, mężczyźni doświadczają znacznego obciążenia psychicznego. Ci identyfikujący się z tradycyjną (często toksyczną) męskością częściej zmagają się z poważnymi problemami, ale rzadziej szukają wsparcia. Ich ciche cierpienie często prowadzi do tragicznych końców, łącznie z samobójstwami, które występują nawet siedmiokrotnie częściej niż u kobiet.

Jak poprawić zdrowie psychiczne mężczyzn?

Wielu mężczyzn zdaje sobie sprawę ze swojego kiepskiego stanu zdrowia. Nieliczni jednak decydują się poprosić o pomoc ze strachu przed niezrozumieniem. Są też ci, skrywający w sobie ogromną ilość emocji, które w pewnym momencie szukają ujścia. Zatapiają więc smutki w alkoholu lub innych używkach, bagatelizując i pogłębiając problem.

Aby poprawić zdrowie psychiczne mężczyzn, należy przede wszystkim spróbować podjąć rozmowę. Często już samo przyznanie się przed sobą, że coś jest nie tak, to ogromny krok do przodu. Wartościowe wsparcie dla wielu mężczyzn stanowi terapia. Regularne spotkania ze specjalistą umożliwiają rozwijanie umiejętności radzenia sobie z emocjami. Istotne jest podkreślenie potrzeby edukacji, a także zwiększenia świadomości w tym zakresie. W społeczeństwie nadal istnieje tabu, jakim jest zdrowie psychiczne mężczyzn, co może wynikać z tradycyjnych oczekiwań społecznych. Warto uświadamiać, że mężczyźni nie są ze swoimi problemami sami, a profesjonaliści są gotowi służyć pomocą w trudnych sytuacjach.

Okazywanie słabości i emocji, niezależnie od ich rodzaju, jest tak samo przywilejem mężczyzn, jak i kobiet. Skrywane latami pod grubą skorupą uczucia, w końcu będą szukały ujścia. Nie warto ich blokować, wierząc w zgubne przekonania społeczne.

Autorka: Krystyna Kowalska

Fot. Canva