Średniowieczne urządzenie: naukowcy odkryli nieznane wcześniej fakty

Na pierwszy rzut oka astrolabium może wydawać się nieskomplikowanych urządzeniem. Przyrządu używano niegdyś w celu nawigowania. Chociaż był, używany głównie w średniowieczu to wciąż naukowcy mu się przyglądają. Mimo wielu badań niektóre jego funkcje pozostają wciąż tajemnicą.

Astrolabium

Pierwsi, którzy korzystali z astrolabium, byli arabscy żeglarze. Za jego wynalazcę uznaje się Hypatię z Aleksandrii, żyjącej na przełomie IV i V wieku. Z urządzenia korzystał nawet sam Mikołaj Kopernik, twórca słynnej teorii heliocentrycznej. Na tej podstawie można domyślać się, że urządzenie pozwalało na wyznaczanie położenia ciał niebieskich na horyzoncie.

Współcześnie urządzenie to straciło na znaczeniu pod względem przydatności. Już w XVIII wieku zastąpiono go sekstantem. Jednak przyrząd z innych powodów zyskuje popularność. Dzieje się to z powodu tego, że jest bardzo precyzyjnie wykonany oraz kojarzony ze średniowiecznymi odkryciami. To sprawia, że kolekcjonerzy są nim zainteresowani.

Odkrycie

W trakcje badań poświęconym temu przyrządowi naukowcy doszli do zdumiewających wniosków. Wydaje się, że można dotrzeć do czasów stworzenia danego urządzenia. Wyznaczenie czasu miało być możliwe, dzięki położeniu gwiazd zawartych na powierzchni astrolabium

Ustaleniami w tej sprawie zajął się Emmanuel Davoust. Wnioski badacza można przeczytać w formie artykułu, który ma postać periodyku. Obiektem jego badań był przyrząd, który znajduje się Musée Paul-Dupuy w Tuluzie.

Z czego składa się astrolabium?

W skład urządzenia wchodzą:

• Rete (płaska projekcja sfery niebieskiej)
• Mater, inaczej dysk (pozwala określić wysokość gwiazdy nad horyzontem)

Urządzenia nawigujące zawierały zazwyczaj lokalizację gwiazd, dzięki czemu można było określić ich położenia na niebie. W przypadku astrolabium wchodziły 34 takiego typu lokalizacje.

Położenie gwiazd

Należy zdać sobie sprawę z tego, że gwiazdy stale poruszają się po nieboskłonie. Z tego właśnie względu można na ich postawie sprawdzić datowanie urządzenia. Do tego wystarczy sprawdzić w jakim roku, były tak ułożone na niebie, jak w astrolabium.

Badanie

Davoust, by zrealizować swój cel, zrobił zdjęcie rete. Następnie postanowił wyznaczyć współrzędne 34 wskaźników. Później sprawdzał katalog gwiazd, którego używano w czasie projektowania urządzenia. Próbował dopasować najbardziej podobny do tego, który odczytał z astrolabium z Teluzy. W czasie realizacji swojego śledztwa ustalił, że najlepszym dopasowaniem dla tego urządzenia będzie równonoc z 1550 roku. Więc oznacza, że urządzenie prawdopodobnie powstało w okolicach połowy XVI wieku.

Jak widać, do określenia czasu powstania danego artefaktu przeszłości można użyć wielu metod. Ciekawe co jeszcze uda się odkryć badaczom, niezwykłego. Pozostaje jedynie uzbroić się w cierpliwość i czekać na kolejną dawkę odkrytych tajemnic.

Autor: Patrycja Żero

Fot.https://pl.freepik.com/premium-zdjecie/astrolabium-astrologia_33238875.htm